สอนให้นักเรียน คิดหาวิธีแก้ปัญหาเองดีกว่าสอนวิธีแก้ปัญหาให้นักเรียน

ทำไม สิงคโปร์จึงนำหน้าเราไปไกลในเรื่องของการศึกษา

เพราะว่าประเทศสิงคโปร์มีระบบการศึกษาที่สอนให้นักเรียนคิดหาวิธีแก้ปัญหาเอง หรือสอนให้นักเรียนไปหาความรู้เพื่อมาแก้ปัญหา แต่ในบ้านเรานั้น สอนให้นักเรียนแก้ปัญหา หรือให้ความรู้นักเรียนเพื่อไปแก้ปัญหา ซึ่งทั้ง 2 วิธีการสอนนั้นดูๆแล้วก็ไม่น่าจะแตกต่างกันเท่าไหร่ แต่จริงๆแล้วแตกต่างกันมาก

การสอนวิธีแก้ปัญหาหรือให้ความรู้แก่นักเรียนนั้น นักเรียนก็สามารถแก้ปัญหานั้นๆได้ แต่ไม่สามารถแก้ปัญหาอื่นๆที่มีรูปแยยคล้ายๆหรือใกล้เคียงกันได้ หรือความรู้ที่ให้นักเรียนไป อีกไม่นานก็อาจล้าสมัย ความรู้นั้นก็หมดความหมายไป

แต่การสอนให้นักเรียนไปหาความรู้มาแก้ปัญหา หรือการสอนวิธีคิดในการแก้ปัญหานั้น นักเรียนสามารถไปต่อยอดความรู้ต่างๆได้เอง ซึ่งสามารถพัฒนาวิธีแก้ไขปัญหาไปได้เรื่อยๆ หาวิธีการใหม่ๆมาแก้ไขปัญหาใหม่ๆได้ตลอดเวลา

"เปรียบเหมือนว่าการให้ความรู้แก่นักเรียนเพื่อไปแก้ปัญหาก็คือ การให้ปลาแก่เขา ซึ่งอีกไม่นานเขาก็กินหมด แต่การสอนให้เขาไปหาความรู้มาแก้ปัญหาเอง ก็เหมือนการให้เรือหาปลาแก่เขา ซึ่งเขาสามารถออกไปหาปลามากินได้ตลอดชีวิต"

เราลองมาดูตัวอย่างการสอนนักเรียนให้คิดหาวิธีแก้ปัญหากัน ตัวอย่างที่เห็นได้ง่ายๆก็คงเป็นในเรื่องของวิธีคิดคณิตศาสตร์ เช่น

โจทย์ : 111,111 x 111,111 = ?

จากโจทย์ข้อนี้ถ้าสอนให้นักเรียนใช้วิธีคูณก็คงเป็นเรื่องธรรมดาไป หรือจะมีทริคการคูณเร็วก็คงเป็นได้แค่ให้ความรู้นักเรียนไปแก้ปัญหาโจทย์ข้อนี้เท่านั้น การสอนให้นักเรียนหาวิธีคิดก็คงต้องให้นักเรียนรู้จักสังเกตุว่า ตัวเลขในโจทย์ข้อนี้มันมีแพทเทิร์นอยู่ 

วิธีคิด

1 x 1  =  1
11 x 11  =  121
111 x 111  =  12321
1,111 x 1,111 = 1234321
11,111 x 11,111 = 123454321

111,111 x 111,111 =  ?

หมายความว่า โจทย์ที่มีแพทเทิร์นจะมีวิธีคิดซ่อนอยู่เสมอ หรือหากเจอโจทย์ที่คิดแบบธรรมดาๆไม่ได้ ลองดูว่ามีแพทเทิร์นแบบไหนซ่อนอยู่บ้าง


ลองดูโจทย์อีกข้อหนึ่งกัน

โจทย์ : กระดานหมากรุกที่มีตาราง 8 x 8 ช่อง ถ้านับตารางสี่เหลี่ยมจตุรัสทั้งหมดบนกระดานหมากรุกจะมีสี่เหลี่ยมจตุรัสกี่รูป ?

วิธีคิด ถ้าเรานับสี่เหลี่ยมจตุรัสรูปที่เล็กที่สุด

จะได้รูปสี่เหลี่ยมจตุรัส 8 x 8  =  64 รูป

และลองดูรูปสี่เหลี่ยมจตุรัสที่ใหญ่ขึ้นไปอีกหน่อย

จะได้รูปสี่เหลี่ยมจตุรัส 7 x7  =  49 รูป

ดูสี่ดหลี่ยมจตุรัสที่ใหญ่ขึ้นไปอีกเรื่อยๆ

ก็จะเห็นแพทเทิร์นรูปแบบของการหารูปสี่เหลี่ยมจตุรัสบนกระดานหมากรุกได้ดังนี้

การหาคำตอบก็เอารูปสี่เหลี่ยมจตุรัสทุกขนาดมารวมกัน คือ

64+49+36+25+16+9+4+1 = 204 รูป

การสอนให้นักเรียนคิดหาวิธี แบบนี้ไม่เฉพาะวิชาคณิตศาสตร์เท่านั้น วิชาไหนๆก็สอนและเรียนรู้ได้ และถ้านักเรียนของเรารู้วิธีคิด สามารถไปหาความรู้มาแก้ไขปัญหาต่างๆได้ จะทำให้นักเรียนนั้นสามารถคิดได้อย่างเป็นระบบ คิดได้อย่างเป็นเหตุเป็นผล และเติมความคิดสร้างสรรค์เข้าไปด้วย เราจะได้คนที่มีคุณภาพทั้งเรื่องการศึกษาและการใช้ชีวิต 

และจะทำให้ประเทศไทยเราก้าวหน้าขึ้นไปเทียบเคียงกับสิงคโปร์ได้ไม่ยากเลย เพราะพื้นฐานของนักเรียนไทยเรานั้นไม่เป็นรองใครแน่นอนครับ

ครูเปิ้ล