ข้อสอบ PISA วิชาวิทยาศาสตร์ ชุดที่ 1 คำถามที่ 3 : ค่ายอาสาPISA

โจทย์วิชาวิทยาศาสตร์มัธยม

ข้อสอบ PISA วิชาวิทยาศาสตร์ ชุดที่ 1 คำถามที่ 3 : ค่ายอาสาPISA

แผนภาพจำลอง ถังเก็บน้ำใช้ ซึ่งมีกระบวนการเติมโซดาแอช แกว่งสารส้ม และกรองแล้วจึงนำไปเก็บ ในถังเก็บน้ำ ดังนี้ 

 บ่อบาดาล 

 ∨ 

 เติมโซดาแอช 

 ∨ 

 แกว่งสารส้ม 

 ∨ 

 ถังเก็บน้ำ 

 การซักผ้าโดยใช้น้ำจากบ่อบาดาล พบว่า ใช้ผงซักฟอกแล้วไม่ค่อยเกิดฟอง โปรดระบุว่า น้ำจากธรรมชาติในบริเวณที่ใช้นั้นเป็นน้ำประเภทใด เพราะเหตุใดจึงเป็นเช่นนั้น

เฉลย

การให้คะแนน 

 ✔ คะแนนเต็ม ตอบว่า น้ำกระด้าง หรืออนุโลมให้ใช้คำว่า น้ำที่มีคุณสมบัติเป็นเบส เหตุผล ต้องอ้างถึงว่า ในน้ำดังกล่าวมีสารจำพวกเบสละลายอยู่ เช่น - เป็นน้ำกระด้าง เพราะมีแคลเซียมไอออนละลายอยู่ในน้ำ ทำให้ผงซักฟอกละลายน้ำได้น้อย จึงไม่เกิดฟอง - เป็นน้ำกระด้าง เพราะมีสารละลายแมกนีเซียมละลายอยู่ - เป็นน้ำที่มีเกลือเบสปนอยู่มาก เพราะมีหินปูนละลายปนเปื้อนอยู่ในน้ำ ทำให้น้ำมีคุณสมบัติเป็นด่าง ผงซักฟอกจึงไม่ค่อยละลาย ทำให้มีฟองน้อย - น้ำกระด้างเมื่อทำปฏิกิริยากับสบู่แล้วเกิดตะกอน ไม่ค่อยเกิดฟอง โดยแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ น้ำกระด้างชั่วคราวและน้ำกระด้างถาวร น้ำกระด้างถาวร มีเกลือแคลเซียมซัลเฟต หรือ เกลือแมกนีเซียมซัลเฟต (ดีเกลือ)ไม่สามารถกำจัดเกลือเหล่านี้ได้โดยการต้มหรือให้ความร้อน 

 ✓ ได้คะแนนบางส่วน ตอบว่า น้ำกระด้าง หรืออนุโลมให้ใช้คำว่า น้ำที่มีเกลือเบสปนอยู่มาก อาจไม่ได้เขียนแสดงเหตุผลมา หรือให้เหตุผลมาผิด 

 ✖ ไม่ได้คะแนน ให้คำตอบที่ไม่เกี่ยวข้อง หรือเป็นการทวนคำถามเท่านั้น หรือไม่ตอบ เป็น น้ำอ่อน เพราะซักผ้าแล้วไม่เกิดฟอง น้ำมีค่าเป็นกรด เพราะไม่มีฟองเมื่อใช้ผงซักฟอก